Ecclesiastes 7; Ecclesiastes 8; Ecclesiastes 9; Ecclesiastes 10; Ecclesiastes 11; Ecclesiastes 12

1 quid necesse est homini maiora se quaerere cum ignoret quid conducat sibi in vita sua numero dierum peregrinationis suae et tempore quo velut umbra praeterit aut quis ei poterit indicare quid post eum futurum sub sole sit

2 melius est nomen bonum quam unguenta pretiosa et dies mortis die nativitatis

3 melius est ire ad domum luctus quam ad domum convivii in illa enim finis cunctorum admonetur hominum et vivens cogitat quid futurum sit

4 melior est ira risu quia per tristitiam vultus corrigitur animus delinquentis

5 cor sapientium ubi tristitia est et cor stultorum ubi laetitia

6 melius est a sapiente corripi quam stultorum adulatione decipi

7 quia sicut sonitus spinarum ardentium sub olla sic risus stulti sed et hoc vanitas

8 calumnia conturbat sapientem et perdet robur cordis illius

9 melior est finis orationis quam principium melior est patiens arrogante

10 ne velox sis ad irascendum quia ira in sinu stulti requiescit

11 ne dicas quid putas causae est quod priora tempora meliora fuere quam nunc sunt stulta est enim huiuscemodi interrogatio

12 utilior est sapientia cum divitiis et magis prodest videntibus solem

13 sicut enim protegit sapientia sic protegit pecunia hoc autem plus habet eruditio et sapientia quod vitam tribuunt possessori suo

14 considera opera Dei quod nemo possit corrigere quem ille despexerit

15 in die bona fruere bonis et malam diem praecave sicut enim hanc sic et illam fecit Deus ut non inveniat homo contra eum iustas querimonias

16 haec quoque vidi in diebus vanitatis meae iustus perit in iustitia sua et impius multo vivit tempore in malitia sua

17 noli esse iustus multum neque plus sapias quam necesse est ne obstupescas

18 ne impie agas multum et noli esse stultus ne moriaris in tempore non tuo

19 bonum est te sustentare iustum sed et ab illo ne subtrahas manum tuam quia qui Deum timet nihil neglegit

20 sapientia confortabit sapientem super decem principes civitatis

21 non est enim homo iustus in terra qui faciat bonum et non peccet

22 sed et cunctis sermonibus qui dicuntur ne accommodes cor tuum ne forte audias servum tuum maledicentem tibi

23 scit enim tua conscientia quia et tu crebro maledixisti aliis

24 cuncta temptavi in sapientia dixi sapiens efficiar et ipsa longius recessit a me

25 multo magis quam erat et alta profunditas quis inveniet eam

26 lustravi universa animo meo ut scirem et considerarem et quaererem sapientiam et rationem et ut cognoscerem impietatem stulti et errorem inprudentium

27 et inveni amariorem morte mulierem quae laqueus venatorum est et sagena cor eius vincula sunt manus illius qui placet Deo effugiet eam qui autem peccator est capietur ab illa

28 ecce hoc inveni dicit Ecclesiastes unum et alterum ut invenirem rationem

29 quam adhuc quaerit anima mea et non inveni virum de mille unum repperi mulierem ex omnibus non inveni

30 solummodo hoc inveni quod fecerit Deus hominem rectum et ipse se infinitis miscuerit quaestionibus quis talis ut sapiens est et quis cognovit solutionem verbi

1 sapientia hominis lucet in vultu eius et potentissimus faciem illius commutavit

2 ego os regis observo et praecepta iuramenti Dei

3 ne festines recedere a facie eius neque permaneas in opere malo quia omne quod voluerit faciet

4 et sermo illius potestate plenus est nec dicere ei quisquam potest quare ita facis

5 qui custodit praeceptum non experietur quicquam mali tempus et responsionem cor sapientis intellegit

6 omni negotio tempus est et oportunitas et multa hominis adflictio

7 quia ignorat praeterita et ventura nullo scire potest nuntio

8 non est in hominis dicione prohibere spiritum nec habet potestatem in die mortis nec sinitur quiescere ingruente bello neque salvabit impietas impium

9 omnia haec consideravi et dedi cor meum in cunctis operibus quae fiunt sub sole interdum dominatur homo homini in malum suum

10 vidi impios sepultos qui etiam cum adviverent in loco sancto erant et laudabantur in civitate quasi iustorum operum sed et hoc vanitas est

11 etenim quia non profertur cito contra malos sententia absque ullo timore filii hominum perpetrant mala

12 attamen ex eo quod peccator centies facit malum et per patientiam sustentatur ego cognovi quod erit bonum timentibus Deum qui verentur faciem eius

13 non sit bonum impio nec prolongentur dies eius sed quasi umbra transeant qui non timent faciem Dei

14 est et alia vanitas quae fit super terram sunt iusti quibus multa proveniunt quasi opera egerint impiorum et sunt impii qui ita securi sunt quasi iustorum facta habeant sed et hoc vanissimum iudico

15 laudavi igitur laetitiam quod non esset homini bonum sub sole nisi quod comederet et biberet atque gauderet et hoc solum secum auferret de labore suo in diebus vitae quos dedit ei Deus sub sole

16 et adposui cor meum ut scirem sapientiam et intellegerem distentionem quae versatur in terra est homo qui diebus ac noctibus somnum oculis non capit

17 et intellexi quod omnium operum Dei nullam possit homo invenire rationem eorum quae fiunt sub sole et quanto plus laboraverit ad quaerendum tanto minus inveniat etiam si dixerit sapiens se nosse non poterit repperire

1 omnia haec tractavi in corde meo ut curiose intellegerem sunt iusti atque sapientes et opera eorum in manu Dei et tamen nescit homo utrum amore an odio dignus sit

2 sed omnia in futuro servantur incerta eo quod universa aeque eveniant iusto et impio bono et malo mundo et inmundo immolanti victimas et sacrificia contemnenti sicut bonus sic et peccator ut periurus ita et ille qui verum deierat

3 hoc est pessimum inter omnia quae sub sole fiunt quia eadem cunctis eveniunt unde et corda filiorum hominum implentur malitia et contemptu in vita sua et post haec ad inferos deducentur

4 nemo est qui semper vivat et qui huius rei habeat fiduciam melior est canis vivens leone mortuo

5 viventes enim sciunt se esse morituros mortui vero nihil noverunt amplius nec habent ultra mercedem quia oblivioni tradita est memoria eorum

6 amor quoque et odium et invidia simul perierunt nec habent partem in hoc saeculo et in opere quod sub sole geritur

7 vade ergo et comede in laetitia panem tuum et bibe cum gaudio vinum tuum quia Deo placent opera tua

8 omni tempore sint vestimenta tua candida et oleum de capite tuo non deficiat

9 perfruere vita cum uxore quam diligis cunctis diebus vitae instabilitatis tuae qui dati sunt tibi sub sole omni tempore vanitatis tuae haec est enim pars in vita et in labore tuo quod laboras sub sole

10 quodcumque potest manus tua facere instanter operare quia nec opus nec ratio nec scientia nec sapientia erunt apud inferos quo tu properas

11 verti me alio vidique sub sole nec velocium esse cursum nec fortium bellum nec sapientium panem nec doctorum divitias nec artificum gratiam sed tempus casumque in omnibus

12 nescit homo finem suum sed sicut pisces capiuntur hamo et sicut aves conprehenduntur laqueo sic capiuntur homines tempore malo cum eis extemplo supervenerit

13 hanc quoque vidi sub sole sapientiam et probavi maximam

14 civitas parva et pauci in ea viri venit contra eam rex magnus et vallavit eam extruxitque munitiones per gyrum et perfecta est obsidio

15 inventusque in ea vir pauper et sapiens liberavit urbem per sapientiam suam et nullus deinceps recordatus est hominis illius pauperis

16 et dicebam ego meliorem esse sapientiam fortitudine quomodo ergo sapientia pauperis contempta est et verba eius non sunt audita

17 verba sapientium audiuntur in silentio plus quam clamor principis inter stultos

18 melior est sapientia quam arma bellica et qui in uno peccaverit multa bona perdet

1 muscae morientes perdunt suavitatem unguenti pretiosior est sapientia et gloria parva ad tempus stultitia

2 cor sapientis in dextera eius et cor stulti in sinistra illius

3 sed et in via stultus ambulans cum ipse insipiens sit omnes stultos aestimat

4 si spiritus potestatem habentis ascenderit super te locum tuum ne dimiseris quia curatio cessare faciet peccata maxima

5 est malum quod vidi sub sole quasi per errorem egrediens a facie principis

6 positum stultum in dignitate sublimi et divites sedere deorsum

7 vidi servos in equis et principes ambulantes quasi servos super terram

8 qui fodit foveam incidet in eam et qui dissipat sepem mordebit eum coluber

9 qui transfert lapides adfligetur in eis et qui scindit ligna vulnerabitur ab eis

10 si retunsum fuerit ferrum et hoc non ut prius sed hebetatum erit multo labore exacuatur et post industriam sequitur sapientia

11 si mordeat serpens in silentio nihil eo minus habet qui occulte detrahit

12 verba oris sapientis gratia et labia insipientis praecipitabunt eum

13 initium verborum eius stultitia et novissimum oris illius error pessimus

14 stultus verba multiplicat ignorat homo quid ante se fuerit et quod post futurum est quis illi poterit indicare

15 labor stultorum adfliget eos qui nesciunt in urbem pergere

16 vae tibi terra cuius rex est puer et cuius principes mane comedunt

17 beata terra cuius rex nobilis est et cuius principes vescuntur in tempore suo ad reficiendum et non ad luxuriam

18 in pigritiis humiliabitur contignatio et in infirmitate manuum perstillabit domus

19 in risu faciunt panem ac vinum ut epulentur viventes et pecuniae oboedient omnia

20 in cogitatione tua regi ne detrahas et in secreto cubiculi tui ne maledixeris diviti quia avis caeli portabit vocem tuam et qui habet pinnas adnuntiabit sententiam

1 mitte panem tuum super transeuntes aquas quia post multa tempora invenies illum

2 da partem septem necnon et octo quia ignoras quid futurum sit mali super terram

3 si repletae fuerint nubes imbrem super terram effundent si ceciderit lignum ad austrum aut ad aquilonem in quocumque loco ceciderit ibi erit

4 qui observat ventum non seminat et qui considerat nubes numquam metet

5 quomodo ignoras quae sit via spiritus et qua ratione conpingantur ossa in ventre praegnatis sic nescis opera Dei qui fabricator est omnium

6 mane semina sementem tuam et vespere ne cesset manus tua quia nescis quid magis oriatur hoc an illud et si utrumque simul melius erit

7 dulce lumen et delectabile est oculis videre solem

8 si annis multis vixerit homo et in omnibus his laetatus fuerit meminisse debet tenebrosi temporis et dierum multorum qui cum venerint vanitatis arguentur praeterita

9 laetare ergo iuvenis in adulescentia tua et in bono sit cor tuum in diebus iuventutis tuae et ambula in viis cordis tui et in intuitu oculorum tuorum et scito quod pro omnibus his adducet te Deus in iudicium

10 aufer iram a corde tuo et amove malitiam a carne tua adulescentia enim et voluptas vana sunt

1 memento creatoris tui in diebus iuventutis tuae antequam veniat tempus adflictionis et adpropinquent anni de quibus dicas non mihi placent

2 antequam tenebrescat sol et lumen et luna et stellae et revertantur nubes post pluviam

3 quando commovebuntur custodes domus et nutabuntur viri fortissimi et otiosae erunt molentes inminuto numero et tenebrescent videntes per foramina

4 et claudent ostia in platea in humilitate vocis molentis et consurgent ad vocem volucris et obsurdescent omnes filiae carminis

5 excelsa quoque timebunt et formidabunt in via florebit amigdalum inpinguabitur lucusta et dissipabitur capparis quoniam ibit homo in domum aeternitatis suae et circumibunt in platea plangentes

6 antequam rumpatur funis argenteus et recurrat vitta aurea et conteratur hydria super fontem et confringatur rota super cisternam

7 et revertatur pulvis in terram suam unde erat et spiritus redeat ad Deum qui dedit illum

8 vanitas vanitatum dixit Ecclesiastes omnia vanitas

9 cumque esset sapientissimus Ecclesiastes docuit populum et enarravit quae fecerit et investigans conposuit parabolas multas

10 quaesivit verba utilia et conscripsit sermones rectissimos ac veritate plenos

11 verba sapientium sicut stimuli et quasi clavi in altum defixi quae per magistrorum concilium data sunt a pastore uno

12 his amplius fili mi ne requiras faciendi plures libros nullus est finis frequensque meditatio carnis adflictio est

13 finem loquendi omnes pariter audiamus Deum time et mandata eius observa hoc est enim omnis homo

14 et cuncta quae fiunt adducet Deus in iudicium pro omni errato sive bonum sive malum sit